Cảm giác cô đơn, trống
rỗng
Một nghiên cứu theo dõi hơn 2,000 người trên 50 tuổi trong vòng 6 năm và kết quả nhận được cho thấy nỗi cô đơn làm nguy cơ tử vong tăng lên gấp 2 lần và có nguy cơ chết sớm cao hơn 14% so với người không cô đơn.
Một nghiên cứu theo dõi hơn 2,000 người trên 50 tuổi trong vòng 6 năm và kết quả nhận được cho thấy nỗi cô đơn làm nguy cơ tử vong tăng lên gấp 2 lần và có nguy cơ chết sớm cao hơn 14% so với người không cô đơn.
Một
nghiên cứu khác lại cho thấy 43.2% trong số 1,600 người trên 70 tuổi cho
rằng họ cảm thấy cô đơn và thường thiếu bạn tâm giao.
Một
nửa trong số những người tham gia khảo sát nói nỗi cô đơn của họ càng hiển
hiện rõ hơn vào cuối tuần và ba phần tư trong số đó phải chịu đựng nỗi cô
độc khi đêm về.
Bà
Mai Phương, 69 tuổi, hiện sống một mình ở Anaheim cũng là người mang trong
lòng nỗi trống trải, cô đơn kể từ khi chồng qua đời cách đây hơn 2 năm.
Nhìn cách bà đi làm, tham gia những sinh hoạt hội nhóm, bạn bè, khó ai có
thể nghĩ được trong bà lại có một góc cô đơn hun hút đến vậy.
“Thời gian ổng mới mất, trong tôi hoàn
toàn trống rỗng.” Bà bắt đầu câu chuyện bằng giọng nói buồn và nhẹ hơn
bình thường.
Không còn những đêm mất ngủ vì lo lắng
cho bệnh tật của chồng. Không còn những thấp thỏm mỗi khi đưa ông vào bệnh
viện. Không còn phải suy nghĩ đến chuyện lo hôm nay nấu món gì, ngày mai
đổi món nào. Nhưng lấp đầy cho những cái “không còn” đó lại là một khoảng
trống đến rợn người.
“Tôi
không dám ở nhà một mình, tôi cứ bám víu vào thằng con út khi đó còn ở
chung nhà. Nó đi đâu tôi theo đó, nó đi ăn sushi ở hướng Nam, tôi đi theo
hướng Nam. Nó lái xe ngược hướng Bắc đi uống boba, tôi cũng ngồi xe theo
hướng Bắc. Có lúc ngồi trong xe cũng chỉ ngủ gà ngủ gật nhưng mà vẫn cứ
leo lên xe con mỗi khi nhìn thấy nó đi đâu, cho dù nó có muốn hay không
muốn mang mình theo.” Người đàn bà có đôi môi luôn cười nhưng ánh mắt lại
rười rượi, nhớ lại.
Bà
biết con bà không thích như thế. Bà biết bà không nên bám theo con như
thế. “Nhưng mà... biết làm sao.” Bà Phương cười buồn.
Người phụ nữ có gương mặt phúc hậu này
chậm rãi nói tiếp, “Tôi thấy rõ ràng mình mất một chỗ tựa, như thiếu một
cây gậy để chống mà đi kể từ lúc ổng mất. Cô đơn lắm!”
Nỗi
cô đơn, trống vắng không chỉ ở chỗ thiếu đi một bóng hình, một người hằng
ngày ra vào mình trông thấy, nhìn thấy, chuyện trò, mà ngay cả, như bà
Phương tâm sự, nhìn những hàng cây khô héo, nhìn bụi vương trong nhà, lại
chợt nhớ ra có người đã từng làm thay mình những việc như thế. Đó là chưa
kể những lúc ngồi lần hồi giải quyết từng cái hóa đơn điện, nước, gas,
rác... lại nhớ bao lâu rồi mình không phải làm những việc
này.
“Nhiều lúc đang ở sở làm mà nỗi buồn
cũng ập đến, tôi phải đi vào trong restroom đứng khóc một mình,” bà
kể.
Với
bà Kim Lan, 70 tuổi, chồng qua đời đã 16 năm, khi bà mới 52 tuổi, thì nỗi
cô đơn, trống trải càng về những năm sau này càng mãnh liệt hơn so với
thời gian đầu khi người bạn đời của bà ra đi, bởi “khi đó tôi không có
thời gian và tinh thần để nghĩ đến nó. Tôi phải bận rộn trong việc đi làm
hai 'job' để kiếm tiền nuôi con, trả tiền nhà.”
|
(Hình minh họa: Uyên
Nguyên/Người Việt)
|
Nỗi khát khao tìm tri kỷ gủa người già cô đơn
Trong cuốn
“Loneliness (Nỗi cô đơn)”, ông John Cacioppo, nhà tâm thần học của trường
Đại Học Chicago, cho rằng, “Nỗi đau của sự cô đơn cũng giống như nỗi đau
thể xác vậy.” Với người lớn tuổi, cảm giác lẻ loi có thể hủy hoại tinh
thần, sức khỏe nhiều gấp đôi so với chứng bệnh béo phì.
Chính vì điều này mà người lớn tuổi lẻ loi vẫn
luôn khao khát tìm được một người bạn tâm giao, tri kỷ để nương tựa khi đã
về chiều.
Thế nhưng, liệu ước mơ đó, nỗi khao khát đó có dễ
dàng đến trong tầm tay những người lẻ bóng này? Họ có thật sự mở lòng đón
nhận những tâm hồn đồng điệu hay vẫn còn đâu đó những rào cản, những ngại
ngần, đắn đo, và nhiều suy tính của người đã đi gần hết ba phần tư chặng
đường đời? Và quan trọng hơn, người tâm giao, tri kỷ để nương tựa lúc tuổi
già được quan niệm theo nghĩa nào?
|
(Hình minh họa: Getty
Images)
|
Tuổi càng
cao lại càng thận trọng, đắn đo trong việc tìm người nương
tựa
Như đã nói, ước mong có được một người bạn khác
phái làm nơi nương tựa lúc tuổi già xế bóng là một nhu cầu có thực, rất
người, rất đời của hầu hết những người lớn tuổi đang sống một mình, chứ
không chỉ ở riêng vài người.
Tuy nhiên, để đi tới chỗ tìm được người như mơ
ước quả thật không hề dễ dàng.
Ông Vương Văn Chương, người gần như rơi vào
khoảng trống chơi vơi khi người vợ gắn bó cùng ông suốt 42 năm qua đời một
cách vội vã cách đây gần 4 năm, thừa nhận “dù nhiều đêm nằm một mình cũng
cảm thấy rất cô đơn” nhưng ông không tự hoạch định cho mình chuyện phải đi
cưới vợ lần nữa hay tự tiết chế mình không nên đi bước nữa, mà “mọi sự cứ
để cho tự nhiên.”
Theo ông Chương "việc có một người bạn tâm giao
hay bạn tình ở tuổi này vừa cần thiết nhưng đồng thời cũng có thể mang đến
những hệ lụy."
Bởi: “Cần thiết là đỡ cô đơn, cho mình cảm giác
không trống trải. Nhưng thực tế tôi thấy có nhiều người khi vợ qua đời, do
không chịu được sự trống vắng, họ vội vàng đi cưới một người vợ khác nhưng
rồi không hạnh phúc, lại chia tay.” Tôi có nhiều bạn gái nhưng tôi luôn
duy trì một khoảng cách.
“Ở tuổi hơn 70 này mà dính vào ái tình cũng mệt
lắm nên cũng cố né, nhưng không biết nghiệp của mình đến đâu, có thật sự
thoát được không. Dính vô cũng vui nhưng cũng sẽ nhiều phiền phức. Thế nên
tôi cảm thấy cần thận trọng hơn” Ông Chương nói một cách cởi
mở.
Bà Kim Lan, 70 tuổi, chồng mất đã 16 năm, không
ngần ngại khi nói lên ước mơ của mình là mong tìm được một người bạn khác
phái để nương tựa nhau cho đỡ nỗi hiu quạnh.
“Giờ đây, tôi chỉ mong có một người bạn khác phái
để chăm sóc nhau, để có người tâm tình, nói chuyện, đi ăn uống, đi xem
phim. Nhiều người cho rằng nếu chỉ vậy thì bạn trai hay gái cũng được.
Nhưng không phải. Người bạn khác phái có nhiều điều khác lắm. Tôi mơ như
vậy nhưng chưa tìm được.” Người phụ nữ cô đơn đang sống tại Santa Ana nói
về nỗi niềm của mình bằng giọng nhẹ nhàng nhưng ẩn chứa nỗi buồn sâu
thẳm.
Dầu tha thiết như thế nhưng thật sự người bà Lan
hướng đến cũng phải có những điều kiện nhất định.
Người đàn ông sẽ được chọn làm nơi nương tựa cho
bà Lan không chỉ “hợp tính tình, biết thông cảm, biết chăm sóc nhau” mà
còn phải là người “không nghèo mạt rệp” hay không thể thuộc dạng “người
chỉ muốn thỏa mãn nhu cầu thể xác, vừa mới quen biết đã đưa ra lời mời đi
chơi xa với nhau, ngủ cùng nhau.”
“Tôi thấy nhiều người đàn ông ly dị vợ, tìm đến
phụ nữ khác để được chăm sóc, để đòi hỏi sắc dục. Đó là còn chưa kể có
những người đàn ông có tật quen với ai cũng mang đi khoe như một chiến
tích. Sợ lắm!” Bà Lan nói về sự dè dặt của mình.
Ông Chương Dù cho biết có đôi người cũng bày tỏ
thái độ quý mến ông, nhưng ông chưa tính chuyện tiến tới với ai bởi “chưa
gặp người cùng tần số tâm linh.”
“Tần số tâm linh” mà ông Chương muốn nói là sự
hợp nhau không chỉ về tính tình mà còn là cùng sở thích cùng quan niệm,
đồng điệu về nhiều điều trong cuộc sống.
Người đàn ông có cách nói chuyện khiến nhiều phụ
nữ muốn ngồi xuống nghe nhiều hơn, chia sẻ, “hồi ở tuổi 20-30, gặp cô nào
đẹp là mình có thể yêu ngay, không nghĩ suy gì nhiều. Nhưng ở tuổi này,
cái nhìn của mình có sự đắn đo và thận trọng hơn, sự lựa chọn có suy nghĩ
nhiều hơn là tiếng sét ái tình.”
Thêm vào đó, ông Chương cũng cho rằng chỉ quen
với người cùng hoàn cảnh đơn lẻ như ông, chứ không quen người đang có gia
đình hoặc ngay cả vợ của bạn, dù đã ly hôn hay chồng qua đời ông cũng
không muốn tiến tới vì “tôi tôn trọng bạn bè mình, tôi không muốn phá vỡ
mối quan hệ đã có.”
Với bà Mai Phương thì chuyện thấy có một người
bạn khác phái để trò chuyện, để cùng đi ăn uống cũng là một nhu cầu rất
thực, “nó khiến mình vui hơn.” Thế nhưng, người phụ nữ gần 70 đang sống ở
Anaheim này cũng rất ngần ngại, dè dặt trong việc bộc lộ cảm xúc với người
mà bà có cảm tình hay nghĩ rằng người đó cũng có cảm tình với
mình.
“Nhìn cử chỉ, nhìn cách họ chăm sóc mình khi đi
dự tiệc tùng, nhóm bạn thì biết rằng có điều gì đặc biệt, mình cũng cảm
thấy xúc động, xao xuyến. Nhưng mà làm sao có thể mang điều đó ra tâm sự
với ai được. Ngộ nhỡ không phải, hay ngộ nhỡ họ cũng ngượng mà chối thì có
phải mình quê quá không? Từng tuổi này rồi, đâu thể như thời trẻ được.” Bà
Phương bày tỏ.
Chính từ điều này, bà Phương chọn cho mình một
cách nghĩ: chỉ xem đó là một người bạn – bạn thân hơn bình thường – nhưng
chỉ là bạn.
|
(Hình minh họa: Getty
Images)
|
Chỉ kết bạn,
không lấy làm chồng/vợ
Bà Mai Phương, người trở thành góa phụ từ hơn 2
năm qua, càng lúc càng nhận ra “nỗi buồn của sự cô đơn mỗi lúc một thấm
sâu hơn.” Tuy nhiên, bà gần như xác định cho mình một tư tưởng: Chỉ cần có
bạn tâm giao chứ không lấy chồng thêm lần nữa.
Lý do?
“Mang một người chồng về nhà như mua thêm sự mệt
mỏi.” Bà Phương trả lời.
Theo người phụ nữ gần bước vào tuổi 70 này thì
ngoài yếu tố “tuổi già nhiều bệnh tật, mang nhau về lại phải chăm sóc cho
nhau” lại còn có thêm lý do: chưa sẵn sàng chấp nhận một ai có thể thay
thế vào vị trí của người chồng mà bà đã gắn bó suốt bao năm
qua.
Bà tâm sự, “Có những đêm thật cô đơn, thật trống
vắng, tôi cũng nghĩ giá như mình có một người nương tựa. Thế nhưng khi
nghĩ đến hình ảnh người đó sẽ ngồi vào chiếc ghế nơi chỗ chồng tôi từng
ngồi, tự dưng tôi lắc đầu ‘không được, không được’, hay nghĩ đến sẽ có một
người nào đó nằm cạnh bên mình, tự dưng lại cũng thấy xa lạ, lại lắc đầu
'không thể được'.”
Bà Phương nói tiếp, chậm rãi, “Tình yêu thời trẻ
như tờ giấy trắng. Còn tuổi này ai cũng có tì vết hết rồi, không ai muốn
người kia biết hết về quá khứ của mình.”
Cũng theo bà Phương, một lý do “tế nhị” khiến bà
thấy thật khó để có thể đi thêm bước nữa ở lứa tuổi này. Đó là “Nếu là
chồng, là tình nhân thì chắc hẳn sẽ phải có chuyện ‘chăn gối’ Nhưng cứ thử
hình dung, mình không còn trẻ, người mình đã không còn săn chắc, quần áo
bên ngoài có thể che phủ tất cả, nhìn ai cũng đẹp. Thế nhưng khi cởi bỏ
lớp quần áo ra thì sẽ là gì? Nhìn vào sự nhăn nheo đó liệu có còn hấp dẫn
nhau không?”
“Tuổi này sức khỏe không còn nhiều cho ‘chuyện
đó’, nếu muốn được thỏa mãn thì phải dùng thuốc, mà điều đó thì không có
lợi cho sức khỏe lâu dài.” Bà Phương lý giải thích thêm về quan niệm chỉ
muốn có bạn tâm giao chứ không muốn trở thành chồng hay tình
nhân.
“Dù sống một mình nhiều khi cũng kẹt lắm, nhất là
lúc đau ốm. Nhưng tôi cũng không muốn cuộc sống của mình bị trói buộc nữa.
Có người bạn thân hơn mức bình thường để mình có thể tâm sự nhiều hơn, để
mình có thể vui khi gọi điện thoại nói chuyện hay thỉnh thoảng rủ nhau đi
ăn, đi mua sắm. Nhưng đừng bao giờ trông mong người đó là của riêng
mình.”
“Có người quan tâm thì càng khiến mình vui hơn
nhưng cũng bận rộn hơn. Nhưng nếu nghĩ người đó là của riêng mình thì sẽ
rất khổ.” Bà Phương nhấn mạnh.
Bà Kim Lan dù luôn mong mỏi sẽ tìm được một người
đàn ông để bầu bạn, nương tựa cho vui lúc tuổi già, nhưng vẫn cho rằng
“khó mà sống chung như vợ chồng.”
Bà Lan nêu suy nghĩ, “Già rồi thì tính khí khó
thay đổi lắm. Người trẻ khi xáp lại với nhau thì còn có nhiều thời gian để
tìm hiểu, để thay đổi, còn người già thì sao? Về sống chung không hợp rồi
lại cãi vả chia tay à? Có thể có người có nhiều nhu cầu về thể xác, tôi
thì lại không muốn như thế.”
Cũng theo bà Lan, “nếu người đàn ông muốn một
người vợ thì họ thường đi tìm những phụ nữ trẻ trung hơn chứ không ai đi
cưới những người già.”
Thế nhưng, trái với suy nghĩ của bà Kim Lan, ông
Vương Văn Chương, 72 tuổi, lại cho rằng, “Nếu phải tìm một người khác phái
để đi thêm bước nữa, hay để làm một người tri kỷ thì ngoài việc đó phải là
một phụ nữ có tư cách, có học thức, thì theo tôi, người đó cũng phải từ 65
tuổi trở lên vì như vậy mới có được sự đồng điệu tương
xứng.”
Tuy nhiên, ông Chương cũng nhìn nhận, “Dù muốn dù
không thì thật sự ở tuổi 70 sức khỏe đã kém rồi. Nếu lấy một người còn quá
trẻ sẽ không đáp ứng, thỏa mãn được người yêu trẻ thì không hay. Mình phải
hiểu thân phận mình ở lứa tuổi này trong vấn đề tình cảm, nên nghiêng về
tinh thần nhiều hơn, chứ cứ mộng về chăn gối với nhau thì sẽ mất đẹp
đi.”
“Tôi vẫn thiên về một tình cảm mang nhiều yếu tố
tinh thần hơn, chứ không đặt nặng chuyện xác thịt để cưới một cô vợ trẻ vì
tôi nghĩ tuổi tôi khó có thể mang lại sự hạnh phúc cho người ta.” Ông
Chương nói một cách thẳng thắn.
* Bước ra
khỏi nỗi buồn
Tuổi già lẻ bóng, quạnh hiu sẽ không loại trừ ai. Nhưng như bà Mai Phương rút tỉa, “Nếu cứ sống mãi với quá khứ sẽ tự giết chết mình. Đừng bao giờ để cho nỗi buồn kéo mình trì xuống mà hãy tìm cách bước ra khỏi nó. Hãy làm cho cuộc sống mình trở nên bận rộn hơn, hãy có những nhóm bạn để chia sẻ với nhau.”
Hoặc như bà Kim Lan, vẫn thường cảm nhận nỗi hắt
hiu của mình, nhưng bên cạnh đó bà cũng có nhóm bạn cùng đi tập thể dục,
cùng đi ăn uống với nhau. Hoặc khi buồn thì mang quần áo cũ ra sửa hoặc
mua những hạt ngọc trai giả về kết xâu làm trang sức, cũng là một cách
giết thời gian, chôn nỗi buồn.
Hay như ông Chương nghiền ngẫm, “Thật ra tuổi này
mà cứ sống độc thân như vậy rồi đi chùa là tốt nhất, nhưng mà thật không
dễ, bởi vẫn có những người ưu ái mình, cũng khiến mình mệt, hay mình cũng
có thể xúc động vì ai đó thì cũng mệt lắm.”
Cả ông Chương, bà Lan hay bà Phương đều nghiên về
hướng “có một người bạn đặc biệt, chăm sóc nhau rất kỹ, thấu hiểu nhau,
nếu vì hoàn cảnh gia đình, kẹt con kẹt cháu, thì ai sống ở nhà
nấy.”
Nỗi niềm nghe rất giản dị nhưng để những người
đơn lẻ này tìm được chút niềm vui khi tuổi về chiều thì không chỉ chính họ
tự mở lòng mình mà những người xung quanh cũng cần có cái nhìn rộng lượng
và bao dung hơn.
Ngọc Lan/Người
Việt
Thời gian nào
có đợi ai...
Thời gian nào có đợi ai !
Cuối đời bước ngắn bước dài tới nơi !
- 60 đang tuổi ăn chơi;
Sáng, trưa, chiều, tối; hết ngồi lại đi.
- 60 là tuổi dậy thì.
Rất mê bác sĩ, thuốc gì cũng nghe.
- 60 thích gặp bạn bè;
Liền anh liền chị, dưa lê buôn dài
- 60 là tuổi thành tài.
Được con bổ nhiệm trông vài nhân viên.
- 60 là tuổi thần tiên.
Một mình lo liệu chẳng phiền cháu con.
- 60 là tuổi trăng tròn.
Thoái hóa xương khớp mạch còn vữa xơ.
- 60 là tuổi mộng mơ.
Đêm đêm thao thức nằm chờ bình minh.
- 70 sang tuổi si tình;
Mắt nhìn đắm đuối một hình hóa hai .
- 70 như giọt sương mai;
Chăm chỉ luyện tập kéo dài tuổi xuân.
- 70 chưa muốn dừng chân;
Vẫn ham tranh luận chuyện gần chuyện xa.
- 70 tuổi vẫn chưa già;
Nếp nhăn trên trán, ấy là sợi yêu
Tô hồng khóe mắt hơi nhiều;
Mắt đỏ chứng tỏ tình yêu mặn mà.
Mai đây về với ông bà;
Ngồi sau nải chuối ngắm gà khỏa thân.
Chẳng ai sống mãi cõi trần;
góp vui một chút mừng xuân gọi là.
Mấy vần thơ thẩn nôm na;
Mừng bà móm mém thành hoa hậu rồi.
Gặp nhau thì hãy cứ vui.
Mấy câu để chúc mọi người an khang
Thời gian nào có đợi ai !
Cuối đời bước ngắn bước dài tới nơi !
- 60 đang tuổi ăn chơi;
Sáng, trưa, chiều, tối; hết ngồi lại đi.
- 60 là tuổi dậy thì.
Rất mê bác sĩ, thuốc gì cũng nghe.
- 60 thích gặp bạn bè;
Liền anh liền chị, dưa lê buôn dài
- 60 là tuổi thành tài.
Được con bổ nhiệm trông vài nhân viên.
- 60 là tuổi thần tiên.
Một mình lo liệu chẳng phiền cháu con.
- 60 là tuổi trăng tròn.
Thoái hóa xương khớp mạch còn vữa xơ.
- 60 là tuổi mộng mơ.
Đêm đêm thao thức nằm chờ bình minh.
- 70 sang tuổi si tình;
Mắt nhìn đắm đuối một hình hóa hai .
- 70 như giọt sương mai;
Chăm chỉ luyện tập kéo dài tuổi xuân.
- 70 chưa muốn dừng chân;
Vẫn ham tranh luận chuyện gần chuyện xa.
- 70 tuổi vẫn chưa già;
Nếp nhăn trên trán, ấy là sợi yêu
Tô hồng khóe mắt hơi nhiều;
Mắt đỏ chứng tỏ tình yêu mặn mà.
Mai đây về với ông bà;
Ngồi sau nải chuối ngắm gà khỏa thân.
Chẳng ai sống mãi cõi trần;
góp vui một chút mừng xuân gọi là.
Mấy vần thơ thẩn nôm na;
Mừng bà móm mém thành hoa hậu rồi.
Gặp nhau thì hãy cứ vui.
Mấy câu để chúc mọi người an khang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét