KHÁNH LY

Trích đoạn sách của danh ca Khánh Ly

Công ty văn hóa Phương Nam và NXB Văn Học sẽ phát hành trên toàn quốc vào ngày 2.6 cuốn sách có thể loại tản văn của danh ca Khánh Ly mang tên Đằng sau những nụ cười.

Cuốn sách sẽ giới thiệu hình ảnh Khánh Ly- người viết, kể lại những mảng màu thương nhớ, nhiều thăng trầm trong suốt hành trình 50 năm ca hát của mình. Cuốn sách kể về mình, về người, về đời từ những điều rất đỗi giản dị với giọng văn tâm tình, thủ thỉ, dường như chỉ là nói với mình, nói cho mình nghe. 55 câu chuyện nhỏ trong cuốn sách là 55 niềm vui, nỗi buồn của ca sĩ cùng cuộc đời. “Không viết theo bất cứ một trình tự nào, các câu chuyện kể trong Đằng sau những nụ cười như những đường nét riêng biệt. Trong bức tranh ấy, hiện rõ tình yêu lớn của nữ ca sĩ với hai người. Một Trịnh Công Sơn, từng đi cùng nhau trong những ngày rất trẻ, yêu thương nhau bằng một tình yêu rất đỗi lạ kỳ. Một Nguyễn Hoàng Đoan ngỡ chỉ là một mảnh tình “chắp vá” nhưng đâu ngờ lại bên nhau đến trọn đời”, Phương Nam Book giới thiệu.

Danh ca Khánh Ly. Ảnh: C.T.H

Một đoạn viết liên quan đến nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trong sách được Khánh Ly viết: “Một hôm tôi hỏi Sơn: “Sống trong đời mình cần phải có gì? Làm gì?” Sơn cười, ngón tay dài khẽ đẩy cái gọng kính đang trễ xuống. Câu trả lời ngắn gọn: “Cần có một tấm lòng”. Tôi nhìn Sơn: “Một tấm lòng?”. Ở giữa thế kỷ này, giữa thời gạo châu, củi quế, giữa thời giá trị con người được đánh giá bằng áo quần, nhà cửa, vòng vàng, hột xoàn... Một tấm lòng để làm gì? Sơn nhìn tôi, ngón tay lại đẩy cao gọng kính. “Sống trong đời ta luôn luôn phải sống với một tấm lòng, phải có một tấm lòng, dù không để làm gì cả, dù chỉ để... gió cuốn đi”. Tôi nhìn sững Sơn, không nhớ là bao lâu, nhưng chắc chắn là lâu lắm. Cứ ngồi nhìn anh, nhìn vầng trán mênh mông, cúi xuống thật thấp, ngón tay gẩy trên những sợi dây đàn. Chiều xuống lúc nào không hay, gió từ sông Hương thổi mạnh. Hình như trời muốn chuyển mưa. Hình như lòng tôi cũng đang chuyển động dữ dội. Một ánh sáng kỳ lạ nào đó vừa chiếu dội vào cõi u tối, ngu muội”.

Dưới đây, Người Đô Thị xin đăng lại những trang viết Thay Lời Tựa cho cuốn sách của ca sĩ Khánh Ly do Phương Nam Book cung cấp:

Thay lời tựa

Viết. Với tôi, nghĩa là ghi lại những sự việc mắt thấy tai nghe. Vui, buồn, sướng, khổ, giàu, nghèo. Tất cả đều là sự thật từ trái tim, tự đáy lòng tôi. Đó là vì trách nhiệm. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm... với tôi. Chỉ là những chuyện lẩm cẩm, nhỏ nhặt của một người đàn bà bình thường. Và tôi tránh tuyệt đối cái việc được viết của mình làm tổn hại cho người khác.

Sở dĩ tôi chỉ thích viết về những gì tầm thường nhất mà lại hay xảy ra nhất ở bất cứ gia đình Việt Nam nào, là bởi vì khả năng của một người... ít học như tôi chỉ cho phép tôi làm được đến như thế mà thôi. Mà quả tình thật, tôi cũng không muốn, không dám sờ mó tới đời tư của ai. Tôi có hơn gì ai đâu? Đôi khi còn tệ hơn người khác nữa ấy chứ. Thế cho nên, tôi chỉ thích ghi nhận lên trên giấy những điều tôi biết rất rõ về tôi, nghĩa là những cái xấu nhất của mình, để... may ra nó bớt xấu đi chăng.

Người đời thường hay thích đề cập tới những điều ngoài tầm với, những chuyện “đội đá vá trời”. Nên hay bỏ quên hoặc khinh thường những gì họ cho là nhỏ nhặt không đáng nói đến. Song cái gần chúng ta nhiều nhất, trói buộc chúng ta nhiều nhất, làm phiền, làm khổ chúng ta nhiều nhất mà chúng ta phải nghĩ đến nhiều nhất. Hỡi ơi, lại chính là những cái nhỏ nhất. Thế mới biết... nói là một chuyện, ai nói thánh, ai nói tướng gì cũng được. Làm, lại là chuyện khác.

Tôi vốn hèn mọn như cỏ dại, chữ nghĩa không đầy một cái lá. Nhưng... bia đá còn biết đau thì nói gì là cỏ dại. Tôi cũng có những niềm vui, nỗi buồn của riêng tôi. Hát một tình khúc, làm một bài thơ. Trước hết là để giải tỏa bớt nỗi sầu thiên cổ của chính mình, sau nữa là để tìm, để tặng người... tri kỷ. Vô lí trời đất rộng bao la, bao nhiêu tỉ người, không có lấy một người cùng cảnh ngộ để chia sớt với mình? Dù là những điều hèn mọn nhất.

Đời sống ở đây dễ làm cho tôi... điên. Hoặc trở thành bệnh hoạn. Cả hai điều, tôi đều không muốn. Chúa cho tôi một giọng hát, dù không ra gì. Đó là một... ân sủng. Bạn bè cho tôi một cơ hội, mảnh đất nhỏ nhoi trên báo, để tôi có dịp ghi lại những gì đến và đi trong đời sống tôi. Đó là một hạnh phúc. Dĩ nhiên, không phải bất cứ bài nào cũng được mọi người thích. Không phải bất cứ bài viết nào của tôi cũng được mọi người khen. Tuy vậy tôi không thể làm khác hơn được là bởi vì... con người tôi như thế. Tôi hay mọi người, đều có những cái tốt hay xấu. Đều có đầy đủ Hỉ - Nộ - Ái - Ố - Ai – Lạc -Dục. Có điều, nói rất thật thà, tôi sợ làm điều xấu, tôi sợ xấu hổ khi nhìn mặt mình trong gương. Đôi khi tôi nghĩ: Đó cũng chưa hẳn là điều tốt. Nhưng tôi vẫn sợ và vẫn tránh, cố sức tránh để khỏi phải ân hận, để không phải né tránh cái nhìn của người đối diện.

Tôi là một người có nhiều khuyết điểm. Không thù, giận ai, không dám hại ai (dù chỉ là ý nghĩ trong đầu). Không dám mong sự dữ cho bất cứ ai. Khi không làm được điều gì cho ai, tôi áy náy không yên đến độ quay ra giận chính mình. Tôi chưa bao giờ hơn thua với bạn bè. Ai muốn hơn, cứ tự nhiên. Ai muốn chửi, cũng cứ tự nhiên. Chẳng bao giờ tôi có ý kiến. Tôi nghe nhiều, rất nhiều nhưng hình như những điều đó không liên quan gì đến tôi. Bởi tôi chỉ được nghe qua người này hay người nọ. Thế thì tại sao tôi phải để ý. Sự im lặng cũng dễ gây ngộ nhận. Nhưng con người tôi vốn như thế. Như cuộc đời vốn không thể khác. Đó là những khuyết điểm của tôi, làm tôi luôn luôn bị thiệt thòi. Mà tôi cũng... lạ thật.

Có nhiều người chửi tôi, ngồi đâu chửi đó, cái gì cũng mang tôi ra, như một bằng cớ để mọi người tin. Nhưng rồi sau đó lại gặp tôi sau điện thoại rất âu yếm, rất ngọt ngào, rất tay bắt mặt mừng. Tôi cũng cười. Tôi ngu chăng? Không. Tôi không ngu tí nào cả. Chỉ vì những điều đó, những người đó đã vốn như thế. Tôi biết hết nhưng không bao giờ nói ra. Tại tôi... muốn ngu mà thôi. Ngu để được bình an vì không có gì hạnh phúc cho bằng một con người được sống trong sự bình an. Tôi ăn cái gì, tôi được cái gì khi hơn thua với người khác.

Ai ghét tôi người đó khổ chứ tôi không khổ. Vì ghét, nên họ cứ phải nghĩ đến tôi hoài, phải tìm trăm mưu ngàn kế để hạ tôi. Do đó họ khổ, cái tâm họ khổ vì cứ phải nghĩ đến người họ... không yêu.

Trong khi đó tôi rất... nhẹ nhàng vì tôi... không biết. Và tôi... chưa bao giờ cần biết.

Tôi sống rất là... hồn nhiên. Hồn nhiên đến độ làm nhiều người bực mình. Thì tôi vốn thế. Lòng tôi như chiếc bánh đã bóc ra cho người thấy hết rồi, không có gì phải che đậy, giấu giếm. Trong gia đình, với chồng. Ngoài xã hội, với bạn bè, với khán thính giả. Tôi sống hết lòng. Người cho tôi một. Tôi trả lại mười. Từ 32 năm qua, tôi sống như thế. Tôi chỉ duy nhất... phụ một người. Người đó đã chết.

Tôi không gần được giới trí thức hay những người thường tự vỗ ngực khoe mình. Tôi không gần được những người giàu có, danh vọng. Bởi tôi sống giang hồ từ nhỏ. Tôi thường hãnh diện với chính mình về điều đó. Sống gần giới giang hồ nên tôi không thích những người... chơi bẩn. Và bạn tôi toàn những người chạy gạo từng ngày. Nhưng tôi kính phục và qúy mến họ.

Mẹ tôi thường phàn nàn về cách ăn mặc giản dị của tôi. 32 năm tôi không thay đổi. Mẹ tôi lại phàn nàn tiếp, vì sao tôi thương bạn hơn anh em ruột thịt. Lúc tôi khổ sở, không tiền trả tiền nhà, tôi có thấy anh trên, em dưới nào đâu? Làm sao mẹ tôi biết và hiểu được nỗi cơ cực của vợ chồng tôi? Nhưng tôi biết nói thế nào cho mẹ tôi hiểu? Tôi không nói gì cả. Tôi vốn thế.

Mẹ tôi, người sinh ra tôi còn không bắt tôi sống khác đi được, huống chi là ai. Thì thế đấy, tôi có sao nói vậy nhưng không bao giờ nói bậy. Không nói bậy thì không làm bậy. Tôi cũng chưa bao giờ tự nhận mình là người lịch sự, chính vì thế trên sân khấu, hay trong các bài viết trên báo, tôi đã nói ra rằng tôi là một người vô học và ăn nói đôi khi rất là... cà chớn. Có điều gì lỗi lầm, xin bà con, cô bác bỏ lỗi cho.

Nhưng mà những điều tôi nói hay viết dù không phải ai cũng thích, song cũng có người... không ghét. Đó là những người thích... có sao nói vậy, những người không hề đòi hỏi những điều quá khả năng của tôi. Bởi đời sống ở đây quá nặng nề với những... ý đồ vĩ đại, nên đôi lúc, cái lẩm cẩm, đàn bà cà chớn của tôi đem đến ít phút thoải mái trong... phòng tắm.

Chú Mai Thảo của tôi bảo viết một bài trên báo Văn. Tôi dạ nhưng... vờ quên. Ông Nguyễn Xuân Hoàng kêu viết, cũng một bài ở Thế Kỷ 21. Tôi cũng dạ rồi thôi luôn. Lý do, tôi không dám, tôi không xứng đáng được chen chân, góp mặt. Cũng bởi tôi kính trọng và quí mến những người nghĩ đến tôi, cho nên không dám đưa cái văn bằng duy nhất của tôi ra (bằng quốc tịch ấy mà). Sợ làm hai ông mất mặt và những người khác không vui khi có tên tôi bên cạnh. Như thế cũng có thể gọi là biết điều đấy chứ.

Thường thường, ở những nước văn minh, người ta thường hay khuyến khích những... mầm non, ở bất cứ lĩnh vực nào. Riêng tôi, tôi thấy người mình hơi khắt khe, hơi... ác với nhau đó. Ác nhiều hơn là khắt khe. Vì ác khác mà khắt khe khác. Dĩ nhiên là không phải mọi người ở đây đều như thế. Song người ác nhiều hơn và hay... khoe cái ác của mình, một cách hãnh diện. Đó chính là nỗi khổ tâm của họ, bởi những người có cái tâm độc ác, sẽ không bao giờ sung sướng, hạnh phúc cả. Nếu không thế, chẳng hóa ra ông trời bất công lắm ru.

Chính vì nhiều người không sống với nhau bằng sự tử tế, ngày về mới... bóng chim tăm cá. Phải chi. Ừ phải chi... Ôi nói ra thì vô cùng, mà lại bị... chửi là... ca sĩ mà cũng bày đặt nói chuyện nước non. Nhiều khi tôi có cảm tưởng mình là người... ngoại quốc xa lạ trong cộng đồng mình. Là sao? Rất nhiều lần, trên tàu bay, tôi bị hỏi: “Mày là người ở đâu đến...” Lúc đầu tôi hùng dũng trả lời: “Tao từ Việt Nam”.

Nếu bây giờ tôi nói tôi là... người Mỹ. Cũng đúng thôi. Vì tôi đang mang quốc tịch Mỹ. Tôi nhớ là tôi đã khóc rất lớn, khóc một cách tận tình, làm mọi người ngạc nhiên, khi giơ tay tuyên thệ, thề bảo vệ xứ sở này. Tôi đã từ bỏ, chối bỏ nguồn gốc của mình. Bài quốc ca Mỹ vang lên như những mũi đinh nhọn hoắt đâm thẳng vào tim tôi.

Tôi muốn được mãi mãi làm một người Việt Nam… nguyên vẹn hình hài… trong cái cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Một cộng đồng biết thương nhau bằng trái tim Việt Nam, thì tôi cũng sẽ không phải, không đến nỗi phải yêu thương cuộc đời bằng chính trái tim... của tôi “Mỗi ngày tôi chọn ngồi thật yên. Nhìn rõ quê hương, ngồi nghĩ lại mình. Tôi chợt biết rằng vì sao tôi sống, vì đất nước cần một trái tim”. Tôi ở đây và tôi cũng cần một trái tim.

Khánh Ly

Nguoi Do Thi 21-5-2015

http://www.nguoidothi.vn/vn/news/van-hoa-giai-tri/nghe-xem-doc/4685/trich-doan-sach-cua-danh-ca-khanh-ly.ndt  

Ngày 22.5, công ty Phương Nam Phim sẽ chính thức phát hành 5 album ca nhạc của ca sĩ Khánh Ly.

Trong đó gồm có 4 album của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là Biển nhớ, Hạ trắng, Tình nhớ, Bên đời hiu quạnh và 1 album nhạc sĩ Phạm Duy là Chủ nhật buồn. Toàn bộ 5 album đều được ca sĩ Khánh Ly thu âm tại hải ngoại trong thời gian gần đây và được Phương Nam mua bản quyền phát hành tại Việt Nam. Đây là lần đầu tiên các album của Khánh Ly được chính thức phát hành tại Việt Nam kể từ sau năm 1975.

Phương Nam Phim đã ký hợp đồng với ca sĩ Khánh Ly trong 15 năm với nội dung “độc quyền sử dụng và khai thác các tác phẩm kể trên, trên phạm vi toàn thế giới bằng mọi phương tiện hữu tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác”. Hợp đồng được ký từ tháng 2.2015.

Ngoài ra, công ty Phương Nam Book cũng đã ký hợp đồng độc quyền xuất bản cuốn “Đằng sau những nụ cười” của ca sĩ Khánh Ly, dự kiến phát hành vào tháng 6.2015.

Trâm Anh