CHUYỆN TỬ TẾ

Lại nói Chuyện tử tế

- Trần Văn Thuỷ — cập nhật lần cuối 14/04/2016 16:44

Vì một sự cố kỹ thuật, Diễn Đàn từ hai tuần qua không có bài nào đưa hình ảnh lên được nên bài này, xuất bản ngày 2.4 cũng không ngoài ngoại lệ. Nay sự cố đã được khác phục, chúng tôi đăng lại với một tấm hình của đạo diễn do ông gửi theo bài.

Thư đạo diễn Trần Văn Thuỷ

Lại nói "chuyện tử tế"

LTS. Mới đây, nhân chuyện Thủ tướng nói với mình và các đồng sự sắp về hưu "ráng sống như chương trình “sống tử tế” bên truyền hình đang làm, làm người tử tế", chúng tôi đã giới thiệu lại (trong mục « Thấy trên mạng ») phim Chuyện tử tế của đạo diễn Trần Văn Thuỷ có trên Youtube. Được người quen cho biết thông tin này, đạo diễn Trần Văn Thuỷ viết cho chúng tôi vài dòng tâm sự dưới đây, xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc.

Cũng vui và cũng thật là buồn, trên 30 năm sau người ta nhắc đến CHUYỆN TỬ TẾ ngày càng nhiều hơn các anh chị ạ !

Thế hệ con cháu chúng ta, khi tôi làm bộ phim này, các cháu chưa ra đời thì ồ à, « comment » không ngớt.

Đơn giản thôi, chỉ vì xã hội ngày nay tệ hại hơn 30 năm trước rất, rất nhiều, không kể xiết. Cứ cái đà này thì Việt Nam sẽ đi về đâu ?

Thời gian qua ở Hà Nội, Nam Định, Đà Nẵng, Hội An… đã tổ chức hàng chục buổi kỷ niệm 30 năm ra đời Chuyện Tử Tế, rất đông người từ xa tớí tham dự một sinh hoạt tự phát chưa từng có trước đó với văn học nghệ thuật Việt Nam.

Người ta tìm đến không phải vì Nghệ thuật, không phải vì Tác giả, Tác phẩm, mà vì CUỘC ĐỜI. Lẽ ra người ta có thể ngồi nhà, trước computer, gõ 3 cái để xem, tội gì phải lặn lội, chen chúc trong những hội trường, rạp chiếu phim chật cứng người cho khổ.

Sắp tới, cuối tháng 4, đầu tháng 5 này sẽ tiếp tục chiếu lại phim CHUYỆN TỬ TẾ và giao lưu ở một số nơi khác chỉ vì cái câu ngẫu hứng của ông Ba Dũng. Vui thật ! Ông Ba Dũng mất chưa đầy 10 giây nói câu đó thì ngay lập tức được nhiều người khen, cổ xuý, cảm kích đến rơi lệ. Còn tôi mất hơn 30 năm « lên bờ xuống ruộng » vì CHUYỆN TỬ TẾ thì vẫn là nói vụng trong xó bếp và vẫn nơm nớp bị ăn đòn. Tủi thân cho cái kiếp « văn nô » của tôi quá !

Các cụ ngày xưa nói « Miệng nhà quan có gang có thép » thực chẳng sai tý nào.

Theo tôi, nếu còn chút liêm sỉ, tất cả những người có chức quyền ở đất nước này nên ý thức, nên TUYÊN THỆ điều đó khi họ bắt đầu nhậm chức chứ không phải khi chuẩn bị về hưu.

Nếu không bắt đầu từ những CON NGƯỜI TỬ TẾ cụ thể thì sẽ không có bất kỳ một mục đích nào, chủ nghĩa nào cứu được xã hội này, đất nước này.

Ngay từ đầu phim tôi đã nói rằng : « … Từ rất xa xưa cha bác có dạy rằng : TỬ TẾ luôn có trong mỗi con người, mỗi nhà, mỗi dòng họ, mỗi dân tộc. Hãy bền bỉ đánh thức sự TỬ TẾ, đặt nó lên bàn thờ tổ tiên hay trên lễ đài của Quốc Gia, bởi thiếu nó, một cộng đồng, một dân tộc dù có những nỗ lực tột bậc và chí hướng cao xa đến mấy thì cũng chỉ là những điều vớ vẩn. Hãy hướng con trẻ và cả người lớn đầu tiên vào việc học làm người, NGƯỜI TỬ TẾ, trước khi mong muốn và chăn dắt họ thành những người có quyền hành, giỏi giang hoặc siêu phàm… ». Nhưng họ đã không nghe tôi mà còn đầy ải tôi và cái phim tội nghiệp của tôi.

Cái thân phận con người ở cái thể chế này chỉ là trâu ngựa.

Cám ơn Diễn Đàn, bạn bè và thân chúc an bình !

Hà Nội ngày 1 tháng 4 – ngày nói dối của toàn thế giới – năm 2016.

Trần Văn Thuỷ

ANGKOR HUYỀN BÍ

5 ngôi đền huyền bí trong quần thể Angkor

• 07:00 18/04/2016

 Trải qua lịch sử nghìn năm, những ngôi đền Angkor (Cambodia) chất chứa rất nhiều câu chuyện dành cho những đôi chân hay đi, những đôi mắt luôn tìm kiếm.

Từ thế kỷ 9, những kiến trúc sư cùng các tay thợ tài hoa nơi này đã tạo dựng nên một quần thể kiến trúc vĩ đại, với 600 công trình nằm rải rác trong một vùng rừng núi rậm rạp rộng 45 km2. Trong hình là phía cổng sau của Angkor.

Phía bên hông đền Angkor. Toàn bộ quần thể kiến trúc với những tháp, đền đài, phù điêu và hành lang mênh mông đều làm từ đá tảng, xếp chồng lên nhau nhìn rất tự nhiên, ngay cả ở trên nóc vòm. Họa tiết trang trí bằng đá như tượng Phật, vũ nữ, chiến binh và những hình hoa sen minh họa sử thi Ramayana vàMahabharata đều rất sống động, mềm mại.

Khu đền có chiều Nam - Bắc dài 1.400 m, và Đông - Tây 800 m. Một hào nước sâu và rộng chạy vòng bên ngoài với rất nhiều hoa súng làm cho không khí ở Angkor thêm gần gũi. Trong ảnh, hai cậu bé đi hái hoa súng buổi sáng sớm.

Công trình mang đậm dấu ấn Phật giáo. Thi thoảng khách du lịch vẫn có thể bắt gặp hình ảnh những vị tu sĩ chậm rãi đi quanh đền.

Tới Angkor, ai cũng muốn ngắm hoàng hôn và bình mình nơi này. Hoàng hôn khi phủ bóng xuống những ngôi đền mang lại sự huyền bí không thể lẫn với bất cứ đâu.

Những bức tượng trên cây cầu thuộc quần thể Angkor Thom.

Đền Bayon tạo cho du khách cảm giác bay bổng, và chinh phục họ hoàn toàn bởi vẻ đẹp mẫu mực và đầy sống động. Ngôi đền được tạo thành bởi 50 ngọn tháp bằng đá. Cốt lõi của nó là một quần thể kiến trúc được xây dựng kiểu bậc thang với 16 bảo tháp hạng trung, và nhiều tháp nhỏ liên kết với nhau.

Để xây dựng những bức tượng Phật mỉm cười này, người xưa đã phải phá núi lấy hàng nghìn tảng đá, thả theo bè xuống sông.

Con đường tới đền Taprom đem lại cảm giác thanh thản và yên tĩnh.

Một hồ nước trên cây cầu dẫn vào đền.

Đền Taprom còn được gọi là Lăng mộ Hoàng hậu, nơi những cây cổ thụ vĩ đại bao phủ nhiều công trình, tạo nên những hình thù cổ quái và hấp dẫn.

Bức tượng Phật mỉm cười nằm trong gốc cây hàng nghìn năm tuổi. Tại Angkor, người ta không thắc mắc về những điều kì lạ vì chẳng ai có thể có câu trả lời.

Nơi nghỉ chân phía trước đền Banteay Srei.

Ngôi đền cuối cùng, bé nhỏ nhất và nổi tiếng xinh đẹp trong quần thể Angkor là Banteay Srei. Đây không phải là một ngôi đền điển hình ở Angkor, vì nó nằm xa những di tích lớn khoảng 25 km.

Đền Banteay Srei được xây chủ yếu bằng đá sa thạch đỏ, một chất pha màu được thêm vào những bức điêu khắc trang trí tỉ mỉ trên tường, mà ngày nay vẫn còn nhìn thấy được.

Những bức tranh mô tả Phật giáo và Angkor được bày bán rất nhiều trên đường đi. Mỗi ngày đón hàng trăm ngàn lượt khách tới tham quan, khu di tích Angkor đang đứng trước tình trạng báo động về chất lượng và khả năng tồn tại.

Đoàn khách du lịch đứng đợi hoàng hôn trên ngôi đền Phnom Bakheng được xây dựng trên một ngọn đồi nằm giữa Angkor Wat và Angkor Thom. Đây là trung tâm của vương quốc Khmer đầu tiên ở Angkor, gọi là Yasodharapura, là một ngôi đền Hindu dưới dạng núi đền với chiều cao 65 m.

Nằm trên đỉnh một ngọn đồi, ngày nay ngôi đền là một địa điểm du lịch phổ biến đển khách du lịch Campuchia ngắm nhìn hoàng hôn của quần thể Angkor Wat, nằm ở giữa rừng khoảng 1,5 km về phía đông nam.

NHỮNG NGÔI LÀNG

Đó là những ngôi làng độc đáo có một không hai trên Trái Đất khiến nhiều người kinh ngạc.

 

 

Làng nằm trong miệng núi lửa: Đó là một ngôi làng nhỏ nằm bên trong miệng núi lửa thuộc hòn đảo Aogashima, nằm biệt lập trong quần đảo Izu, cách Tokyo 358km về phía Nam. Cư dân ngôi làng giờ đây đã tăng hơn 200 người kể từ sau đợt phun trào cuối cùng của núi lửa xảy ra năm 1875, khiến nhiều người thiệt mạng. Cách duy nhất để khách du lịch có thể tiếp cận Aogashima là bằng phà hoặc trựng thăng. Tuy nhiên, hòn đảo thường ít khách bởi nơi đây thường bị bao phủ bởi sương mù dày đặc, rất khó để máy bay tiếp cận đảo.

Làng ẩn sau vách đá: Người dân thuộc ngôi làng Monemvasia ở Hy Lạp lại sống núp mình sau vách núi dựng đứng khổng lồ, quay lưng lại với thành phố biển Laconia nhộn nhịp. Ban đầu, Monemvasia và Laconia dính liền nhau, nhưng sau trận động đất diễn ra năm 375 đã tách Monemvasia ra khơi xa. Cư dân trên hòn đảo nhỏ gần như bị lãng quên và được thiên nhiên ban tặng cho khung cảnh hùng vĩ, tráng lệ hướng ra vịnh Palaia Monemvasia thơ mộng. Ngày nay đã có một con đường nhỏ dẫn ra từ đất liền ra đảo, giúp kết nối người dân làng trên đảo với đất liền được thuận tiện hơn.

Làng tổ ong: Đó là ngôi làng Phuktal hay quần thể tu viện Phugtal ở Ấn Độ nằm ẩn mình trên vách đá núi treo leo, chắn trước cửa hang phía Đông- Nam vùng Zanskar thuộc Ladakh và được coi là địa điểm hẻo lánh nhất phía Bắc Ấn. Nhìn từ xa, quần thể làng tu viện này trông giống như một chiếc tổ ong khổng lồ treo lơ lửng chiếc miệng hang. Được biết, nơi đây được thành lập vào đầu thế kỷ 12 và trở nên biệt lập cho đến khi nhà ngôn ngôn ngữ họ và phương Đông học người Hungary là Alexander Cosmo de Koros lần đầu ghé thăm vào thập niên những năm 1800 và lưu lại đây nghiên cứu ngôn ngữ Tạng trong một thời gian với kết quả là cuốn từ điển Tạng - Anh kinh điển.

Ngôi làng băng giá Bắc cực: 64 người dân bộ tộc Inuit ở làng Isortoq, đảo quốc Bắc cực Greenland nằm lọt thỏm trên nền băng tuyết lạnh giá nhất hành tinh. Người dân nơi đây sống chủ yếu dựa vào thịt động vật trong khi rau xanh lại vô cùng khan hiếm bởi không có đất canh tác tại khu vực này. Tuy vậy, người Inuit giờ đây đã có thể yên tâm  hơn khi họ đã có một đại siêu thị (căn nhà màu đỏ nổi bật trong hình), cung cấp đủ loại mặt hàng thực phẩm, ngay cả sốt cà chua Ketchup cho đến sốt trứng gà mayonnaise cũng không thiếu tại đây.

Ngôi làng 16 người cheo leo trên núi cao:Ngôi làng Gásadalur hẻo lánh nằm ở phía Tây của Vágar trên quần đảo Faroe, Đan Mạch. Điều đặc biệt là ngôi làng tí hon này chỉ có 16 người dân sinh sống bình yên trong khung cảnh hùng vĩ của núi non dựng đứng nhìn ra Vịnh Stream thuộc Bắc Đại Tây Dương. Trước kia, người dân làng muốn đi đến ngôi làng bên cạnh, họ phải mất hàng giờ đi bộ hoặc ngồi trên lưng ngựa trên sườn núi cao 400m. Thế nhưng giờ đây một đường hầm được xây năm 2004 đã giúp người dân nơi đây không còn gặp áp lực về chuyện đi lại.

Làng đại gia giữa hoang mạc cằn cỗi nhất hành tinh: Ngôi làng Huacachina ở đất nước Nam Mỹ Peru là một ốc đảo cây cối tốt tươi giữa hoang mạc khô cằn nhất hành tinh. Nơi đây mọc lên tầng lớp những cây cọ chen chúc quanh một hồ nước xanh biếc như ngọc, làm giảm bớt cái nóng ngột ngạc của sa mạc nơi đây. 96 người dân làng Huacachina sống nhờ vào thương mại du lịch khai thác từ chính nguồn tài nguyên tuyệt vời của làng. Qua đó, khách được tận hưởng các dịch vụ nhà hàng, khách sạn tuyệt hảo trên một ốc đảo yên tĩnh đến tận cùng.

Ngôi làng đất sét cheo leo sườn vách núi:Thổ dân người Dogon sống quần cư trong ngôi làng với những ngôi nhà làm từ đất sét nung, treo mình trên vách núi Cliff of Bandiagara, Tây Phi. Đây là vùng cao nguyên kết hợp giữa núi và đồng bằng có thành phần cấu tạo địa chất chính là đất sét đỏ. Ngôi làng là quần thể chuỗi các ngôi nhà, kho lương thực, khu bảo tồn, ủy ban hoàn toàn làm từ đất sét đỏ nung cứng như gạch vô cùng kỳ thú, độc đáo.

Ngôi làng thần tiên ẩn mình trong thung lũng: Khi du khách đến với ngôi làng nhỏ Undredal nằm ẩn mình trong thung lũng hẹp Aurlandsfjord của Na Uy, mọi người sẽ không khỏi thốt lên trầm trồ trước vẻ đẹp thần tiên giống như trong thế giới của Walt Disney. Vẻ đẹp mê hoặc và thoát tục của làng Undredal không khác thiên đường chốn hạ giới, với khoảng 100 cư dân sinh sống bằng nghề chăn nuôi dê và sản xuất món bơ dê nâu nổi tiếng thơm ngon cùng món xúc xích dê hảo hạng. Trước những năm 1988, người ngoài chỉ có thể đi thuyền để đến được với làng Undredal, nhưng giờ đây đã có đường bộ là hệ thống đường hầm đôi nằm trong tuyến đường châu Âu E16, kết nối nơi đây với thế giới bên ngoài.

Ngôi làng nằm kẹt trên vịnh biển: Làng Furore cổ kính nằm ẩn mình trên vịnh Fjord thuộc vùng Campania, phía Tây Italia với những ngôi nhà có sắc vàng nổi bật được trang trí bằng các bức tranh tường đẹp mắt. Furore từng được mệnh danh là "ngôi làng vô hình trên bản đổ", trưởng thôn đã quyết định đến lúc phải hành động và tìm cách đưa ngôi làng nhỏ xinh này lên bản đồ. Ông đã yêu cầu người dân trang hoàng ngôi nhà của mình bằng cách sơn màu thật sặc sỡ khiến ngôi làng trở nên nổi bật bên bờ biển.

Bản làng 'đu mình' trên sóng ruộng bậc thang: Những bản làng người H'Mông sống hòa mình trên những thửa ruộng bậc thang trồng lúa tại một trong những khu vực đẹp nhất hành tinh - Sapa, miền Bắc Việt Nam. Người dân bản vừa sống dựa vào làm nương lẫn du lịch, kinh doanh dịch vụ lưu trú địa phương cũng như bán các sợi dây thổ cẩm sặc sỡ cho khách du lịch treking.

Ngôi làng chuột chũi: Những căn nhà của người dân làng Coober Pedy thuộc phía Bắc của Nam Úc sẽ khiến nhiều người nghĩ đó là những đụn đất khổng lồ đùn lên từ hang chuột chũi.

Thực tế đó lại là ngôi làng ẩn dưới lòng đất nhằm chống chọi trước cái nóng như thiêu đốt của mặt trời. Theo một thống kê năm 2011, dân số nơi đây khoảng 1,695 người, phần chính sống dựa vào khai thác đá mắt mèo đắt đỏ, quý hiếm tại đây.

Làng đỉnh đồi: Ngôi làng Rougon được mệnh danh là làng đỉnh đồi bởi vị thế độc đáo của nó trên đỉnh đồi cheo leo hiểm trở trong dãy Alpes-de-Haute-Provence nước Pháp. Khung cảnh thanh bình nơi đây cùng nhà nguyện Saint Christophe, một pháo đài thời phong kiến còn xót lại sẽ mang lại cho du khách những trải nghiệm có một không hai.

Bộ lạc da đỏ hẻo lánh trong lòng nước Mỹ: Ít ai biết rằng giữa khung cảnh tráng lệ của công viên Grand Canyon vốn tấp nập du khách lại ẩn giấu một vương quốc thổ dân người da đỏ với dân số hơn 600 người, đó là tộc người Havasupai của làng Supai hẻo lánh. Vì nằm ở địa thế hiểm trở và hẻo lánh, du khách chỉ có thể tiếp cận bộ lạc này bằng cách đi bộ hoặc trực thăng hay thậm chí là cưỡi la. Tại đây cũng có đầy đủ quán cà phê, cửa hàng tạp  hóa, nhà nghỉ, bưu điện, trường học, nhà nguyện và cả một nhà thờ Thiên chúa nhỏ nhắn.

 

Ngôi làng biệt lập thế giới: Người ngoài sẽ phải mất tới 6 ngày lênh đênh trên thuyền từ Nam Mỹ hay hàng tháng trời nếu đi qua Nam Đại tây dương để đến được ngôi làng hẻo lánh nhất trên Trái Đất, có tên gọi Tristan da Cunha. Đây vốn là một quần đảo có chiều dài 7km và diện tích 98km2 với khoảng 300 dân sinh sống bằng nghề nông, nằm chơi vơi giữa đại dương, cách đảo núi lửa Saint Helena (thuộc Anh) hơn 2.000 km, 2.400km từ Nam Phi và 3.400km từ Nam Mỹ.

 

Làng nổi trên đảo cỏ: Người dân bộ tộc tiền Inca là Uru suốt mấy ngàn năm qua vẫn sống trên 42 hòn đảo nổi Uros thuộc vùng hồ Titicaca Puno trên biên giới hai nước Peru và Bolivia. Đảo nổi Uros được kết từ những thân cây sậy mọc trên hồ Titicaca Puno. Cây sậy ngoài ra còn góp phần quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm cho người dân Uros.

 

Làng sống chênh vênh dưới tảng đá: Ngôi làng Monsanto với 828 nhân khẩu ở Bồ Đào Nha vẫn thản nhiên sinh sống khi trên đầu họ luôn lơ lửng mối đe dọa từ tảng đá granite khổng lồ nặng hơn 2.000 tấn có thể lăn xuống bất cứ lúc nào.

NAM PHƯƠNG HOÀNG HẬU

 Chuyện mẹ chồng nàng dâu của Nam Phương Hoàng Hậu

Tuy là một phụ nữ nết na và rất biết cách ăn ở, trong thời gian sống ở Hoàng thành Huế, bà hoàng hậu cuối cùng của nước Việt cũng gặp phải những vấn đề mẹ chồng nàng dâu như ai.

Hoàng hậu Nam Phương.

Hoàng hậu Nam Phương vẫn được đánh giá cao về trí thông minh và phẩm hạnh, là người kết hợp hài hòa nét đẹp truyền thống và hiện đại, phương Đông và phương Tây. Tuy không phải là nàng dâu mà hoàng tộc muốn lựa chọn nhưng khi vào sống trong kinh thành Huế, bà đã khéo léo giữ phận dâu con. Bà hoàng Tây học đầu tiên và duy nhất này ngoài việc dạy dỗ con cái còn cùng với bộ Lễ lo về lễ tiết, cúng kỵ, thăm hỏi mẹ chồng và các bà nội chồng… Thật sự người ta không tìm ra được điểm nào trong cách hành xử của bà để chê bai, ấy vậy mà xung đột mẹ chồng nàng dâu vẫn ngấm ngầm nảy nở.

Những mâu thuẫn xung quanh “hoàng tử bé”

Những năm đầu tiên trong cuộc hôn nhân với hoàng đế Bảo Đại, Nam Phương cực kỳ hạnh phúc, vợ chồng đi đâu cũng có nhau. Nhà vua thường tự mình lái xe chở vợ đi chơi mỗi tuần, hết Nha Trang lại Đà Lạt, thậm chí cả lên Tây Nguyên săn bắn. Ái ân đằm thắm nên những đứa con cũng nối nhau ra đời, đầu tiên là hoàng tử Bảo Long, sinh vào đêm 4/1/1936.

Đêm ấy, nghe 7 phát súng thần công, người dân Huế biết hoàng hậu đã hạ sinh một hoàng tử, người sẽ kế vị ngai vàng. Với thái hậu Từ Cung mà nói, đây là một sự kiện không thể vui hơn. Nước Việt thời ấy, ngay cả trong gia đình thường dân, đứa cháu trai cũng còn thuộc quyền của ông bà nội nữa là gia đình vua chúa.

Thế nhưng trong gia đình Bảo Đại lại khác, bởi để cưới được Nam Phương, nhà vua đã cam kết để bà giữ đạo Thiên Chúa. Và để hoàng hậu không bị Vatican rút phép thông công vì lấy chồng ngoại đạo, ông cũng  chấp nhận điều kiện của Tòa thánh: các con sinh ra sẽ rửa tội theo đạo của mẹ.

Chính vì vậy, hoàng tử Nguyễn Phúc Bảo Long đã chịu phép rửa tội và đặt tên thánh là Phillipe, dĩ nhiên cái lễ “nhạy cảm” này được hoàng hậu tổ chức lặng lẽ và kín đáo.

Hoàng tử lớn hơn một chút, bà yêu cầu con trai mỗi tối đến phòng mình đọc kinh cầu nguyện. Hằng tuần, có một linh mục đến làm lễ riêng cho hoàng hậu và bà cũng để con trai tham gia.

Với sự “bồi dưỡng” của mẹ, hoàng tử Bảo Long từ khi còn ít tuổi đã rất chăm cầu nguyện và thuộc nhiều kinh.

Nam Phương hoàng hậu với hoàng tử Bảo Long và công chúa Phương Mai.

Là cháu đích tôn của hoàng tộc, dĩ nhiên Bảo Long vẫn được giáo dục theo tinh thần Phật giáo, thế nhưng Nam Phương đã cố gắng tránh cho con trai mình tham dự quá nhiều lễ nghi cổ truyền mang màu sắc đạo Phật. Điều này, bà Từ Cung hẳn cũng cảm nhận được tuy không có cớ bắt bẻ con dâu.

Tuy nhiên, thái hậu khó mà không tức giận khi bà bắt cháu đeo những đạo bùa cầu an, trừ tà ở cổ tay mà mẹ nó nhất quyết phản đối.

Một điều nữa khiến thái hậu Từ Cung khó chịu là hoàng hậu Nam Phương và hoàng tử Bảo Long thường nói chuyện với nhau bằng tiếng Pháp những khi ở nhà, khiến bà không thể hiểu con dâu và cháu nội nói gì.

Bà Từ Cung vốn xuất thân không cao sang, học vấn lại khá “khiêm tốn”, nên hẳn không thoải mái, dễ chịu  gì trước việc nàng dâu hiểu nhiều biết rộng, tiếng Pháp nói như gió, có thể qua mặt bà trong việc dạy dỗ đứa cháu đích tôn.

Bà cũng biết rằng Bảo Long không thích dự các nghi lễ Phật giáo mà bà sùng mộ, chỉ thích các lễ nghi Tây phương và Thiên Chúa giáo.

Cậu bé thích nói tiếng Pháp nên giao tiếp nhiều với các quan Tây, các quan trong triều muốn nói chuyện với hoàng tử và hoàng hậu thường hay phải dùng tiếng Pháp.

Là một bà mẹ chồng, một thái hậu, có toàn quyền trong hậu cung nhưng bà Từ Cung lại bất lực nhìn kẻ nối ngôi được giáo dục theo một đường hướng mà bà không mong muốn. Vì thế, tuy không công khai đả kích Nam Phương nhưng tình cảm mẹ chồng nàng dâu không thể nói là tốt đẹp, mâu thuẫn cứ ngấm ngầm phát triển.

Không thích hoàng hậu, thái hậu mở lòng với các “thứ phi”

Thực ra, mối bất hòa giữa thái hậu và hoàng hậu cuối cùng triều Nguyễn cũng khó mà không xảy ra, cho dù hai bên có giỏi kiềm chế tới đâu chăng nữa.

Trước hết, hai con người này quá khác nhau. Bà Từ Cung xuất thân nghèo khó, đến mức phải bán con làm hầu gái của một bà chúa, rồi sau đó được lấy sang hầu hạ bên dinh ông hoàng Bửu Đảo (sau là vua Khải Định), rồi vì may mắn có thai với ông chủ mà trở thành mẹ vua.

Trong khi đó Nam Phương hoàng hậu sinh ra trong nhung lụa, được học hành đến nơi đến chốn, ngay hôm lấy chồng đã được tấn phong hoàng hậu. Nếu người ta nói bà Từ Cung có chút mặc cảm với con dâu thì cũng chưa hẳn đã là đoán bừa.

Nam Phương là nàng dâu mà bà Từ Cung bị ép phải chấp nhận đã đành. Đã thế, cô dâu bất đắc dĩ này cũng không phải cúi đầu vào cung, mà đã đưa ra cả mớ điều kiện “ngông cuồng” mới chịu lấy hoàng đế: phải được tấn phong hoàng hậu, nhà vua phải giải tán tam cung lục viện, thực hiện chế độ một vợ một chồng, con trai nàng sinh ra phải được phong thái tử.

Thử hỏi từ trước đến nay, có người phụ nữ nào dám ra điều kiện với hoàng đế, mà lại những điều kiện “trời long đất lở” chưa từng có như vậy không? Vậy mà con trai bà lại vẫn răm rắp chấp nhận. Nghĩ đến mình ngày trước phải chịu bao tủi nhục, ngay cả lúc mang thai còn bị hai bà mẹ chồng (bà Thánh Cung và Tiên Cung, vợ vua Đồng Khánh, mẹ đích và mẹ đẻ của Khải Định) bắt nằm úp bụng xuống một cái hố để đánh đòn, nhằm tra khảo xem cái bào thai ấy có đúng của Khải Định hay không…, thái hậu chắc sẽ có chút chua chát, và sinh ra ác cảm với con dâu.

Đã thế, Nam Phương hoàng hậu vào cung còn mang theo số của hồi môn lớn, riêng tiền mặt mà cậu ruột mừng cưới đã là 1 triệu đồng, trong khi giá một tạ thóc hồi đó chỉ 5 đồng. Nếu tính cả tiền bạc, nữ trang và bất động sản mà bố mẹ đẻ cho thì không biết bao nhiêu mà kể.

Hoàng hậu lại chiếm trọn trái tim nhà vua nhờ nhan sắc và sự quyến rũ của mình, cộng thêm sự ủng hộ của người Pháp, nên quyền lực của Nam Phương trong hoàng cung không phải nhỏ. Hoàng hậu lại có tư tưởng tự do do ảnh hưởng Tây phương, nên không thể nói một câu, làm một việc nhỏ cũng phải đón ý mẹ chồng. Tất cả những yếu tố đó khiến cho thái hậu Từ Cung đối với con dâu mình có thể bằng mặt nhưng khó mà bằng lòng.

Có lẽ vì vậy mà bà Từ Cung rất dễ dàng chấp nhận bà Mộng Điệp, tình nhân của Bảo Đại, coi Mộng Điệp như thứ phi, cho dù chế độ phi tần đã bị chính con trai bà bãi bỏ từ lâu. Ngoài việc Mộng Điệp trên thực tế là người luôn kề cận chăm sóc Bảo Đại, được ông sủng ái, sinh con cho nhà vua, có một điểm nữa khiến thái hậu hài lòng là “thứ phi” này theo đạo Phật. Cho dù đây là người vợ không cưới xin, không hôn thú, nhưng bà vẫn nghiễm nhiên coi Mộng Điệp là dâu, và tin tưởng giao cho việc thờ cúng tổ tiên nhà chồng.

Bà Mộng Điệp cũng tâm niệm mình suốt đời là vợ của Bảo Đại nên đã làm việc đó một cách thành tâm, chu đáo nhất. Tình cảm giữa bà Từ Cung và Mộng Điệp rất tốt đẹp. Thái hậu thậm chí còn ban mũ áo cho “thứ phi” để thay mặt hoàng hậu Nam Phương trong các cuộc cúng tế, mà bà hoàng hậu theo Thiên Chúa giáo không muốn dính vào.

Tình vợ chồng giữa Bảo Đại và Nam Phương chỉ thắm thiết những năm đầu, sau đó ông vua mải chơi và trăng hoa mải miết đuổi theo những bóng hồng khác.

Nam Phương lại quá nề nếp và kiêu hãnh để cố gắng quyến rũ, giành giật chồng bằng những chiêu thức mà bà cho là không xứng với địa vị của mình, vì thế vợ chồng mỗi ngày một xa cách, hoàng đế ít khi về với hoàng hậu. Trong cảnh sống cô đơn ở hoàng cung, sự lạnh lẽo trong quan hệ với mẹ chồng càng khiến cho trái tim Nam Phương thêm tủi buồn, đúng như lời ông thầy bói từng phán về bà thời con gái: bà sẽ bước lên địa vị tôn quý nhất, nhưng cuộc đời lại không có mấy niềm vui.

CHUYỆN ĐẰNG SAU BỨC TRANH

CÂU CHUYỆN BẤT NGỜ ĐẰNG SAU BỨC TRANH ÔNG GIÀ NGẬM BẦU NGỰC CÔ GÁI TRẺ

Tiến Sỹ NGUYỄN VĂN ĐỆ Hiệu Trưởng Đại Học Đồng Tháp (Sưu Tầm) - Có một câu chuyện rất hay phía sau nhiều bức tranh, bức điêu khắc trên thế giới về một ông già đang ngậm bầu sữa cô gái trẻ.

Ở bảo tàng nghệ thuật Lourve có một bức điêu khắc của Jean Goujon khiến những người lần đầu đi qua đều phải đỏ mặt xấu hổ khi nhìn vào. Đó là bức tượng một cô gái trẻ đang vạch bầu ngực cho gã đàn ông già nua bú. Không chỉ ở Lourve mà còn nhiều bảo tàng khác trên thế giới có những tấm điêu khắc, tranh vẽ về hai nhân vật này.  

Bức điêu khắc và nhiều tác phẩm tranh ấy mang một cái tên chung: Cimon and Pero, và nó mang một câu chuyện đậm tính nhân văn khiến người ta phải khóc, chứ không phải che mắt ngoảnh đi. Pero là con gái của Cimon. Hành động tưởng như ghê tởm ấy chính là tình cảm của cô con gái dành cho người cha đang chết dần chết mòn của mình.

Nếu không hiểu câu chuyện phía sau, hẳn nhiều người sẽ lên tiếng chế nhạo, cuời chê phía bảo tàng. Thật, làm sao có thể đặt một bức tượng, bức tranh vẽ cảnh tượng nhục dục ghê tởm ấy ngay trong khuôn viên bảo tàng nghệ thuật, vốn được biết dành cho sự tinh tế cao sang.

Tới ngày hôm nay, bức "Cimon and Pero" lại một lần nữa khuấy động mạng xã hội, từ Facebook đến Tumblr khắp nơi chia sẻ lại bức tranh của danh hoạ Rubens cùng câu chuyện cảm động về tình cha con ấy.

     Bức "Cimon and Pero" của danh hoạ Rubens vẽ năm 1640.

Câu chuyện mà tác giả kể đúng ở phần chi tiết cốt lõi: Pero đang sử dụng bầu ngực của mình để cứu sống người cha đang phải chịu án tử trong tù của mình. Tuy nhiên, thực tế, nguyên tác lại khác hơn một chút.

Nguyên gốc câu chuyện có tên Roman Charity, được ghi lại trong cuốn IV bộ Nine Books of Memorable Acts and Sayings of the Ancient Romans ( 9 cuốn sách về hành động và câu nói đáng nhớ của người La Mã cổ đại) của nhà lịch sử học Valerius Maximus viết vào những năm 30 Kỷ Công Nguyên. Hầu hết những câu chuyện trong sách đều dựa trên các khía cạnh cuộc sống đời thường của người Hi Lạp cổ. Roman Charity là chuyện về lòng hiếu thảo. 

Bởi vậy, chi tiết nói Cimon là chiến binh anh hùng của Puerto Rico là không chính xác.

Ở truyện gốc, không có Cimon và Pero, chỉ có một người đàn bà bị Pháp quan kết án tử phải ngồi tù. Nhưng vì quản giáo thương tình đã không bóp cổ chết ngay, chỉ để mụ phải dần dần chết đói sau chấn song, đồng thời cho phép con gái vào thăm mụ, chỉ cấm không được tiếp tế đồ ăn. 

Nhiều ngày trôi qua, quản giáo ngạc nhiên vì mụ vẫn còn sống, chỉ hơi mệt mỏi tiều tuỵ mà thôi. Thế là vị quản giáo bí mật theo dõi những lần thăm mẹ của cô con gái kia có gì khuất tất hay không. Rồi ông phát hiện ra trong cuộc thăm viếng, cô con gái vạch bầu ngực của mình ra để mẹ bú sữa để bà không chết đói trong tù. 

Chuyện đến tai Pháp quan không lâu sau đó, nhưng vì cảm động với sự hiếu thảo của cô con gái dành cho mẹ, vị Pháp quan đã trình báo lên Bồi thẩm đoàn và quyết định thả tự do cho người đàn bà về với con gái.

Vốn đã là truyện thì thường có dị bản, mà "Cimon and Pero" chính là dị bản của câu chuyện người mẹ bú sữa con gái trong tù bên trên. Cimon có vai trò thay thế bà lão, còn Pero, vẫn mang nhiệm vụ cô con gái hiếu thuận tìm mọi cách nuôi bố mẹ trong tù.

 Tác phẩm cùng đề tài khác của hoạ sĩ Peter Paul Reubens.

Cimon bị kết tội tử hình phải ngồi tù và đang bị bỏ đói trước khi hành hình. Pero không muốn cha phải chịu khổ đau đã lén lút để cha bú sữa trong những lần thăm cha. Cuối cùng vụ việc bị phát hiện, nhưng vì sự đẹp đẽ phía sau hành động ấy, Cimon đã được trả tự do cùng con gái hiếu thảo của mình.

Câu chuyện về lòng hiếu thuận La Mã đã trở thành cảm hứng sáng tác cho rất nhiều nghệ sỹ ở thế kỷ 17, 18. Bức điêu khắc của Jean Goujon là một trong số đó. Ngoài ra, còn có bức tranh sơn dầu của danh hoạ Peter Paul Rubens.

Tạm gác câu chuyện nguyên tác, dị bản sang một bên, chúng ta bàn về "hiệu ứng bức tranh" trước đã. Bạn có thấy, con người đã để óc phán xét hoạt động quá dễ dàng? Thay vì tìm hiểu ngọn ngành, chúng ta rất nhanh có thể chê bôi, bình luận biêu riếu hay thần tượng một con người nào đó chỉ bằng những nhận định ban đầu. Chẳng hạn chẳng mấy ai hiểu biết tận tường Hồ Chí Minh là ai, đã can phạm những tội ác gì đối với tổ quốc, với dân tộc Việt Nam, mà chỉ nghe những lời tán tụng theo kiểu tuyên truyền của chế độ cộng sản mà đã vội tôn vinh Hồ Chí Minh như thánh như thần để  tên tội đồ dân tộc Hồ Chí Minh cứ theo đó mà trịch thượng tự xưng mình là Cha Già Dân Tộc

Tiến Sỹ NGUYỄN VĂN ĐỆ Hiệu Trưởng Đại Học Đồng Tháp (Sưu Tầm)

CON GÀ VÀ QUẢ TRỨNG

“Gà hay trứng có trước?”  

Câu hỏi thế kỷ nay đã tìm ra giải đáp. 

Gà có trước hay trứng có trước?

Mây nặng bao nhiêu kg?

Những câu hỏi hóc búa này giờ đây đã được các nhà Khoa học giải đáp !

Thế giới rộng lớn và có quá nhiều điều ta chưa biết. (Ảnh: Internet )

Thế giới quả là rộng lớn, từ trên trời xuống đáy biển đều có nhiều điều huyền bí, có nhiều kiến thức đã được khoa học ngày nay kiểm chứng, nhưng phạm vi tri thức của nhân loại đạt được vẫn còn vô cùng hạn hẹp, những kiến thức trong sách giáo khoa dày chỉ là phần nổi của tảng băng trôi.

Dưới đây là 12 kiến thức khoa học thú vị có thể bạn chưa biết, đối với bạn chỉ có lợi mà không có hại.
1. Trọng lượng của một đám mây đen bình thường tương đương trọng lượng của 80 con voi.

Đám mây đen. (Ảnh: Internet).

2. Con sò biển có mắt không?

Hầu hết chúng ta đều nghĩ là không, nhưng thực ra sò biển có mắt. Khoảng 100 con mắt nhỏ li ti màu xanh với cấu trúc đơn giản, nhằm thu được nhiều ánh sáng hơn trong điều kiện đáy biển tối tăm.

Sò có hàng trăm con mắt. (Ảnh: Internet).

3. Hải mã (Cá ngựa) không có dạ dày, nhưng ruột chúng có thể trực tiếp phân giải đồ ăn, từ đó hấp thu chất dinh dưỡng cần thiết. Thêm nữa, Cá ngựa mẹ đẻ trứng, nhưng nhiệm vụ mang thai, và chăm con, lại thuộc về Cá ngựa bố.

Cá ngựa là loài cực kỳ chung thủy với chế độ “một vợ một chồng”, “sống trọn đời trọn kiếp” với “Người tình”, và duy trì nòi giống nghiêm ngặt. Đặc biệt, Cá ngựa đực kiêm luôn cả chức năng sinh nở, và nuôi dạy con của giống cái. (Ảnh: Internet).

4. Cá mập trắng khổng lồ có thể sống trên 50 năm. Hãy tưởng tượng nó sẽ ăn hết một lượng thức ăn nhiều thế nào trong nửa thế kỷ đó!

5.Trái đất xoay tròn quanh trục của mình với vận tốc 1609km/h và di chuyển trong không gian với vận tốc khoảng 107.826km/h.

Hệ mặt trời. (Ảnh: Internet).

6. Nếu như bạn chạy xe 100 km/h hướng tới mặt trăng, chưa đầy 6 tháng bạn sẽ lên đến mặt trăng.

7. Mặc dù không có ký ức, nhưng cây cối có khả năng nhận diện các họ hàng gần của chúng. Nhờ khả năng này, chúng sẽ phát triển bên cạnh nhau để lớn mạnh hơn.

Thực vật. có tri giác nguyên sinh. (Ảnh: Internet).

8. Trên thế giới, rãnh đại dương sâu nhất được biết đến là rãnh biển Mariana (Mariana Trench) nằm tại Thái Bình Dương với độ sâu 11.000 m, tương đương với hơn 25 tòa nhà Đế quốc lừng danh – Empire Building ở Manhattan, New York xếp chồng lên nhau.

Đây là nỗ lực mới nhất của con người trong hành trình 200 năm khám phá nơi sâu nhất dưới đáy biển. (Ảnh: Internet).

9. Vi khuẩn lây truyền qua bắt tay nhiều hơn so với hôn nhau.

Bắt tay xã giao. (Ảnh: Internet).

10. Bộ não con người nhận được 11 triệu tin tức mỗi giây, nhưng chúng ta chỉ có thể nhận thức khoảng 40 tin.

11. Nếu bỏ qua dưới sức nóng của lõi trái đất, khoan một lỗ xuyên qua trái đất, và sau đó nhảy xuống rơi tự do, bạn sẽ đến bờ bên kia sau 42 phút 12 giây.

Hành trình xuyên địa cầu.

(Ảnh: Internet).

12. Cuối cùng là câu hỏi kinh điển: “Quả trứng có trước hay con gà có trước?” – Aristotle, nhà Bác học Hy Lạp nổi tiếng suy nghĩ như sau về câu hỏi hóc búa này: “Vạn vật, trước khi sinh ra trên trái đất, đều đã có linh hồn”.

Gà và trứng, cái gì có trước? (Ảnh: Interent).

Như Aristotle đã chỉ ra, đây không phải là một câu hỏi thuần túy. Đó là một câu hỏi lớn đã thách thức giới Khoa học, Triết học, và Thần học: “Nguồn gốc của sinh mệnh, nguồn gốc của con người”.

Tuy nhiên, mới đây các nhà Khoa học Anh Quốc khẳng định: họ đã tìm ra giải đáp cuối cùng cho câu hỏi hóc búa này. Câu trả lời, theo các nhà Khoa học xứ sở sương mù, chính là con gà.

Các nhà Khoa học tìm thấy một chất protein quan trọng cấu tạo nên vỏ trứng gà, nhưng lại chỉ được tìm thấy trong buồng trứng của những cô gà mái. Điều đó cũng có nghĩa là, trước khi hiện hữu trong thực tế, quả trứng phải ở bên trong con gà.

Chất protein đặc biệt này có tên là ovocledidin-17, hay OC-17, có tác dụng như một chất xúc tác, đẩy nhanh sự phát triển của vỏ trứng. Chiếc vỏ cứng này chính là căn nhà chắc chắn cho lòng đỏ trứng, đồng thời bảo vệ những chú gà con, khi chúng lớn dần lên ở bên trong.

Các nhà Khoa học thuộc hai trường Đại học Sheffield và Warwick, nước Anh, đã sử dụng một máy tính cực mạnh có tên là HECToR để phóng to cấu tạo của một quả trứng. HECToR đã phát hiện ra rằng: OC-17 là một thành phần quyết định trong việc hình thành nên vỏ trứng. Chính chất protein này đã biến carbonate calcium thành các tinh thể canxite, nguyên liệu tạo nên vỏ trứng.

Mặc dù canxite  được tìm thấy khá nhiều trong trứng, và xương động vật, nhưng các loài gà có thể tạo thành loại chất này nhanh hơn hẳn các loài khác. Trung bình mỗi cứ 24h mỗi con gà mái có thể tạo ra 6 gam canxite trong vỏ trứng.

Tiến sĩ Colin Freeman, thuộc trường Đại học Sheffield nói: “Trong một thời gian dài, nhiều người đã nghĩ rằng quả trứng có trước. Tuy nhiên, giờ đây chúng ta đã có những bằng chứng khoa học để khẳng định rằng: trên thực tế, con gà có trước quả trứng”.

“Là gà có trước, hay (vẫn) là trứng có trước?” Bạn cuối cùng biết rõ giải đáp rồi! Hơn nữa cũng là có căn cứ khoa học chính xác. Kỳ thật, trên thế giới vẫn tồn tại rất nhiều điều mà khoa học chưa khám phá hết. Cho dù không biết cũng không ảnh hưởng sinh hoạt bình thường của chúng ta, nhưng biết những điều này, hoặc nhiều hoặc ít đều vẫn hữu ích với bạn!

Nhẫn Đông tổng hợp ./.